Ədəbiyyat

Qarşımda bir kitab var. Bu kitabdakı şeirlər, hekayələr, məqalələr haqqında öz fikirlərimi oxucularla bölüşmək istəyi keçdi ürəyimdən. Yadıma Bəxtiyar Vahabzadənin ev muzeyinin həyətində olarkən Nizami Cəfərovun dediyi sözlər düşdü (Bəxtiyar Vahabzadənin doğum və anım günlərində hər il onun ev muzeyində yazıçılar, şairlər, alimlər olur).

Dayanır bir dağ təki Dağlar qoynunda Şəki. Adı çəkiləndə gözəl təbiəti, qonaqpərvər insanları, duzlu, məzəli lətifələri, dadlı şirniyyatı yada düşən qədim Şəki. Odlar yurdunun elm və mədəniyyət mərkəzlərindən biri, respublikamıza onlarla alim, şair, bəstəkar, müğənni, artist, bütün elm sahələri üzrə görkəmli insanlar bəxş edən...

Bu gün Azərbaycan ədəbiyyatına tanınmış şair və yazıçılar bəxş edən qədim Şəkinin gənc yazarlarından birinin- Pərvanə Məmmədovanın yenicə çapdan çıxan “Hədiyyə” kitabı haqqında təəssüratlarımı sizinlə bölüşmək istəyi keçdi ürəyimdən.

Şirvan aşıq məktəbinin ən gözəl nümayəndəsi Aşıq Şakir öz yaradıcılığı ilə Azərbaycan aşıq şeirini rövnəqləndirmiş, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatında silinməz izlər buraxmışdır. Aşıq Şakir Ağsu rayonunun Xəlilli kəndində dünyaya gəlsə də, Kürdəmir şəhərində yaşayıb-yaratsa da, bütün Azərbaycanın sevimlisinə çevrilmişdir. Yaradıcı aşıq...

Təranə NAĞIYEVA Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Azərbaycan Dövlət Pedaqoji universiteti e-poçta: terane.nagiyeva.79@mail.ru

Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyələşdirdiyi “Cənub bölgəsində yazarların tanıtımı və gənclərin oxu vərdişinin artırılması ilə bağlı tədbirlərin təşkili” layihəsi çərçivəsində daha bir tədbir Lənkəran rayonundakı Mamusta kənd mədəniyyət evində reallaşıb.

                                                                                                              ...

Azərbaycanın Xalq şairi Musa Yaqub dəfn edilib.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) birinci katibi, Xalq şairi Fikrət Qocanın dəfn ediləcəyi yer məlum olub.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birinci katibi, xalq şairi Fikrət Qoca vəfat edib.

Həyat təzadlarla dolu olduğu kimi, bəzən hikmətlərin özündə sanki elə düşünüb-daşınanlar var ki, bir fikir digərini təkzib edir. Həqiqətən də bu sırada elə nümunələr mövcuddur ki, ilk baxışda sanki eləcə düşünmək üçün bir əsas olduğu görünür. Birbaşa efirdən aparıcıların, hətta alimlərin dilindən belə geniş...

Bəkir müəllimə sağlığında deyə bilmədiyim sözlər çoxdur, lap çox... Bu təkcə Bəkir müəllimə deyil, onun timsalında yaşadığımız əsrin böyük ziyalısına, müəlliminə, aliminə, kamil insanına deyiləsi (deyilməmiş) sözlərdir. Onları bir yazıda əhatə etmək qeyri-mümkündür. 

Avqustun 21-ində unudulmaz Bəkir müəllimin 90 yaşı onsuz gəlir Onu yaxından tanıyanlar da, uzaqdan bələd olanlar da, hətta birbaşa, canlı yox, televiziya ekranından müşahidə edənlər də hamısı təsdiqləyirdilər ki, bilikli adamdır, yaxşı alimdir, insanlığına da söz ola bilməz.

Yola saldığımız il hər kəsin taleyinə, ömür yoluna acılı-şirinli xatirələrlə yazıldı. Kimi uğurların bolluğundan sevindi, kimi də arzularının növbəti illərdə gerçəkləşəcəyi inamı ilə ümidindən asılıb qaldı.

Dünya şöhrətli görkəmli yazıçı Çingiz Aytmatov yaradıcılığının müxtəlif aspektləri ilə öyrənilməsi həm böyük ədəbiyyatın, həm də insana xas ali dəyərlərin təbliği baxımdan mühüm əhəmiyyətə malikdir. Son illərdə Azərbaycanda akademik İsa Həbibbəyli aytmatovşünaslığa dünya miqyasında nümunə ola biləcək sistemli...

Hər iki kəlmə – Azərbaycan dili və aşiqlərin dili kəlmələri bir bahar günəşi kimidir. Bu kəlmələr bir-birinin yanında həm də bahar günlərini xatırladır. Qəlbimizdə bəyaz və parlaq duyğular oyadır. Bunlar dilimizin lüğət tərkibinin qızıl kəlmələridir. Həm də isimlər içərisində hər bir kəsin sevdiyi isimlərdir. Belə kəlmələrin öz iyi, öz ətiri olur. 

Oljas Süleymenovun dilçilik marağının köklərinin nə qədər dərin olduğunu, yəqin ki, böyük şairin yaradıcılığı ilə az-çox tanış olanların hamısı bu və ya digər dərəcədə bilir. Neçə illərdir "1001 söz" universal etimologiya sözlüyü üzərində çalışdığı da məlumdur. Lakin "Sözün kodu" kitabçasının nəşri...

Bu yaxınlarda “El bizim, sirr bizim”ə baxarkən diqqətimi cəlb edən bir fikri xatırlamaqla əsas məqsədimə keçəcəyəm. Şair Qəşəm Nəcəfzadənin oğlu, həm də bədii yardıcılığı ilə gənc yazarlar arasında xüsusi yeri, həyata baxış bucağı, duyumu, fikirləri hətta atasıyla belə, "toqquşan", onun fikirləri ilə razılaşmayan, özünün məntiqli fikirləri ilə gənc...

Hər sadə insanın nitqi və yazısı sözlərin üzərində qurulduğu kimi, böyük ədiblərin də düşüncə və duyğuları ifadəsini elə hamı tərəfindən istifadə olunan sözlərlə tapır. Amma mühüm bir fərqlə ki, sadə insanların dilindəkindən fərqli olaraq, qüdrətli şairlərin qələmində həmin sözlər yeni-yeni rəng və çalarlar qazana, daha ağır...

Söz yaradanın insana lütfü, bəlkə də ən böyük hədiyyəsidir. Bədii ədəbiyyat həyatın obrazlı inikası olsa da oxucu üçün bu heç də yetərli deyil. Demək ki, ədəbiyyatın məqsədi həm də insanların ruhuna və ürəyinə yol tapmaqdır.

Akademik Kamal Abdullanın Azərbaycan ədəbiyyatına üç ölməz roman bəxş etməsindən yazmaq istəmirəm. Azərbaycan nəsrinə intellektual zənginlik gətirən çoxsaylı hekayələri də başqa və geniş bir mövzudur. 

Düz 100 il bundan əvvəl 1918-ci ilin 28 mayında qocaman Şərqin qapısında dünyanın diqqətini özünə cəlb edən Azərbaycan xalqı Xəzər sularından baş qaldıran may günəşinin şəfəqləri altında müstəqilliyinə nail oldu.

Böyük sənətkar, mütəfəkkir şair, görkəmli dramaturq Hüseyn Cavid təkcə Azərbaycan ədəbiyyatının deyil, türk dünyası mədəniyyətinin ən parlaq simalarından biridir. 

Ən zərif,ən gözəl çiçəklər dağların zirvəsində bitir.O,titrək vücud ən sərt küləklərə dözür,qızmar Günəşdən qorunur.Çünki bu çiçəklər Rəbbinə güvənir.Bizim Ayşəmiz də belədir.Dilində hər zaman la ilahə iləllah,maşallah,Allah razı olsun və s.Müqəddəs Qurani-Kərim ayələlərinin şəhdü-şəkəri var Ayşəmizin...

Qarşımda bir kitab var. “Bu həyat dediyin” şeirlər kitabı. Kitabı vərəqləyib şeirləri oxuduqca yaradıcılıq yolunda ilk kövrək addımlarını atan, həyat, ölüm, vüsal, hicran, məhəbbət, nifrət haqqında öz mülahizələri olan, gördüklərini, duyduqlarını şeirə çevirən 34 yaşlı bir gəncin ürək çırpıntılarının şahidi oluram. 

Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin böyük Azərbaycan şairi Mikayıl Müşfiqə aidliyi güman edilən nəşlə əlaqədar məsələni nəzarətə götürməsi və bununla bağlı araşdırmalar apamaqdan ötrü xüsusi komissiya yaradılması üçün göstəriş verməsi hər kəsi son dərəcə mənun qoymuş, sevindirmişdir. 

Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Azərbaycan kitabının tanıdılması və dünyəviləşdirilməsi məqsədilə 2016-cı ildən həyata keçirilən “Azərbaycan Kitabının Dünyaya Tanıdılması” (AKDT) layihəsi ilə əlaqədar seçmə Azərbaycan ədəbiyyatı nümunələrinin tərcüməsi, çapı və Türkiyədə yayılması işi davam etdirilir.

Cavid dünyaya bir teatr kimi baxırdı: Onca dünya qoca bir səhnə demək, Hər kəs aktörlük edir bilməyərək. Böyük şair bir teatr səhəsi kimi baxdığı bu əzabkeş dünyaya Yer Üzünün dərd yükünü azaltmağa gələnlərdən idi. İnsan ömrü dalğa kimi keçər, gedər, Hər gələn bir sevgi yolu...

Onunla son illərdə tez-tez görüşürük.  Həm Azərbaycanda, Bakıda, həm də hər növbəti AŞPA sessiyasına yollananda Strasburqda. Jerar Kardon tanınmış fransız yazıçısıdır, 40-dan artıq kitabın müəllifidir.  O, 2001-ci ildən bəri müntəzəm gedib-gəldiyim, mənimçün simsarlaşmış Strasburq şəhərindəndir. Elə təhsillərini də...

«Səyavuş» faciəsinin dil-üslub xüsusiyyətləri və tamaşa tarixi XX əsrin ilk illərindən başlayaraq ədəbi dilimiz iki yolla: osmanlı ədəbi dilinin təsirilə və türk (azəri) xalq dili hesabına zənginləşmə yolu ilə inkişaf  edirdi. «Sənət sənət üçündür» nəzəriyyəsinin carçıları bu fikirdə idilər ki, ədəbi dil heç də...

Cənubi Azərbaycan poeziyasının uzun illərdən bəri davam edən təşəkkül və inkişaf təcrübəsi təsdiq edir ki, sənətkarın vətəndaşlığı-xalqın keçmişinə, məişətinə, milli dəyərlərinə möhkəm bağlılığında, yaradıcılığında xalq adət-ənənlərinə əsaslanmasındadır. Həmin poeziyanın görkəmli nümayəndələrindən  biri də Həsən Məcidzadə Savalandır. O,Güney...

Elçinin son illərin ədəbi prosesi haqqında təsəvvürlərdən hasilə gələn “Söz azadlığı tənqidimizə nə verib?” silsilə məqalələri bəzi məqamlar haqda düşünməyə vadar edir. Bədii təcrübənin müxtəlif təmayüllərindən doğan və elmi-tənqidi düşüncənin mərkəzinə çəkilən bu köklü problemlərin hər biri haqqında ayrıca...